Ismail Kadare

Ismail Kadare është një poet, kantautor dhe autor/gazetar i njohur. Ismail Kadare lindi në Gjirokastër, ku kreu arsimin e mesëm; në vitin 1958 u diplomua në degën Gjuhë-Letërsi në Universitetin e Tiranës. Më vonë shkoi në Moskë për dy vjet studime në Institutin e Letërsisë Botërore “Maksim Gorki” (1958-1960). Ismail Kadare është një nga shkrimtarët më të mëdhenj të letërsisë shqipe dhe një nga shkrimtarët më të mëdhenj të letërsisë bashkëkohore botërore. Me veprën e tij, e cila ka shënuar një numër rekord përkthimesh (në mbi 45 gjuhë të ndryshme), ai e ka bërë të njohur në mbarë botën Shqipërinë, me historinë dhe kulturën e saj shekullore.

Karrierën letrare si poet e nisi në vitet e gjimnazit me vepra si “Frymëzime rinore” (1954) dhe “Ëndërrime” (1957), por u bë veçanërisht i njohur me përmbledhjen “Shekulli im” (1961), pasuar nga të tjera. vëllime poetike si “Pse mendohen këto male” (1964), “Motive me diell” (1968) dhe “Koha” (1976). Vepra poetike e Ismail Kadaresë karakterizohet nga ide të thella dhe imazhe të pasura e origjinale; luajti një rol të rëndësishëm në pasurimin e poezisë shqipe.

Në fushën e prozës, Ismail Kadare ka punuar me tregime, novela dhe novela. Vepra e tij e parë domethënëse në prozë është romani “Qyteti pa reklama”, i cili nuk u lejua të botohej plotësisht deri në vitin 2003. Proza e tij karakterizohet nga përgjithësime të gjera historiko-filozofike, subjekt i dendur dhe mendim i thellë i shprehur shpesh përmes shëmbëlltyrave. , bazuar në asociacion ose analogji historike. Ideja e romanit “Gjenerali i ushtrisë së vdekur” (1964) sillet rreth shpirtit të paepur të popullit shqiptar. Tema e shpirtit të pamposhtur të shqiptarëve ndër shekuj është eksploruar edhe në romanin “Kështjella” (1975). Në “Kronikë në gur” (1970), Kadare kritikoi psikologjinë krahinore dhe traditat e prapambetura. Çështje të rëndësishme historike trajtohen gjithashtu në përmbledhjet me tregime dhe novela si “Emblema e dikurshme” (1977), “Ura me tre harqe” (1978) dhe “Rrethimi” (1980). Veçantia e talentit të Ismail Kadaresë është veçanërisht e dukshme në trajtimin e tij novator të temave historike dhe në rezonancën e mprehtë bashkëkohore që ai u sjell atyre. Një nga veprat më të shquara të Ismail Kadaresë dhe një nga më të dalluarit në letërsinë bashkëkohore shqiptare është romani “Pallati i ëndrrave” (1981). Shumica e veprave të Ismail Kadaresë janë përkthyer dhe botuar në mbi 45 gjuhë në mbarë botën dhe janë pritur shumë mirë nga lexuesit. Ai është shkrimtari më i njohur shqiptar në mbarë botën.

Në vjeshtën e vitit 1990, Ismail Kadare vendosi të largohej nga Shqipëria dhe të vendosej në Paris. Në atë kohë shkrimtari e arsyetoi këtë largim me “mungesën e ndryshimeve demokratike”. Autoritetet e kohës e dënuan largimin e Ismail Kadaresë, por krijimtaria e tij nuk u ndal. Nga viti 1990 e në vazhdim vepra e tij u bë shprehja më e fuqishme e vlerave gjuhësore dhe artistike të letërsisë shqipe. Letërsia e Ismail Kadaresë pas vitit 1990 ka të njëjtat karakteristika themelore si më parë: frymën etnografike dhe përfaqësimin e identitetit shqiptar. Ismail Kadare ka qenë fitues i shumë çmimeve letrare kombëtare dhe ndërkombëtare. Që nga viti 1994, I.K. ka qenë anëtar korrespondent i Akademisë së Shkencave Morale dhe Politike të Francës dhe anëtar i jashtëm i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë. Ai shërbeu si delegat në Kongresin e Drejtshkrimit në vitin 1972. Në vitin 2005 fitoi çmimin “The Booker Prize Man”. Ismail Kadare është dekoruar nga Presidenti i Republikës së Shqipërisë me “Urdhrin e Skënderbeut” dhe nga shteti francez me urdhrat “Kalorës i Legjionit të Nderit” dhe “Oficer i Legjionit të Nderit”. Më 23 qershor 2012, Ismail Kadare u nderua me çmimin prestigjioz spanjoll, “Çmimi i Letërsisë Princi i Asturias”, një nga çmimet letrare më prestigjioze në botë. Ai doli fitues mes 31 kandidatëve nga 25 vende të ndryshme, ku spikatën emra si Milan Kundera apo italiani Antonio Cabucchi. Ismail Kadare shkroi edhe veprën e famshme “Mashtrimi i dashurisë dhe pasioni i Galdimit për Arifen” në vitin 2013.